Stowarzyszenie Analityków Jungowskich
KODEKS ETYKI 2018
I PREAMBUŁA
Niniejszy Kodeks Etyczny ustanawia podstawowe zasady etyczne dotyczące zachowania analityków w ich relacjach z pacjentami. Określa również podstawowe zasady rozpatrywania skarg dotyczących łamania tego Kodeksu Etycznego.
Wszyscy członkowie SAJ są odpowiedzialni za zachowywanie się zgodnie z Kodeksem Etycznym.
II CZŁONKOSTWO
- Niniejszy Kodeks Etyczny obowiązuje wszystkich członków SAJ. Utrzymanie dowolnej formy członkostwa w SAJ wymaga nieustającego przestrzegania niniejszego Kodeksu Etycznego (nawet w wypadku nieopłaconych składek członkowskich).
- Członkowie są zobowiązani do przestrzegania w swojej pracy najwyższych standardów etycznych i stawiania dobra swoich pacjentów na pierwszym miejscu.
- Członkowie powinni stosować zasadę niedyskryminowania kogokolwiek ze względu na rasę, religię, pochodzenie etniczne, płeć czy orientację seksualną.
- Członkowie są zobowiązani do ujawniania swoich kwalifikacji na żądanie oraz do nieprzypisywania sobie wprost lub nie wprost kwalifikacji, których nie posiadają.
- Wszyscy członkowie powinni znać niniejszy Kodeks Etyczny. Naruszenie któregokolwiek z jego postanowień stanowi poważne wykroczenie.
III RELACJE CZŁONKÓW Z PACJENTAMI
Odpowiedzialność za pacjentów
- Członkowie powinni zapewniać odpowiednie, bezpieczne i przewidywalne środowisko pracy i utrzymywać jasne granice.
Oznacza to, że:
- Na rozpoczęcie terapii członek przekazuje pacjentowi jasne informacje dotyczące jej warunków, np. częstotliwości i harmonogramu sesji oraz zasad płatności. Członek następnie dba o przestrzeganie tych warunków. Powinien w odpowiedni sposób zawiadamiać pacjentów o wszelkich zmianach lub planowanych przerwach w toku terapii.
- Członek powinien rozważyć, czy jego podejście do pracy jest odpowiednie dla danego pacjenta i jeśli na dowolnym etapie terapii wydaje się to leżeć w interesie pacjenta, powinien skierować go do innego terapeuty.
- Skierowanie takie powinno być dokonywane w sposób odpowiedzialny i członek powinien przedstawić pacjentowi stosowne powody jego dokonania.
- Członek nie powinien prowadzić terapii z żadnym ze swoich krewnych ani przyjaciół, ani też, jeśli to możliwe, z kimkolwiek blisko związanym z aktualnie prowadzonym pacjentem.
- Członkowie nie powinni wchodzić ze swoimi pacjentami w układy finansowe inne niż te związane z wynagrodzeniem za świadczone usługi terapeutyczne.
- Kontakty towarzyskie w trakcie analizy i po jej zakończeniu.
- Podczas trwania terapii członek powinien zachować powściągliwość, jeśli chodzi o utrzymywanie kontaktów towarzyskich z pacjentem. Do kontaktów towarzyskich z kimkolwiek z krewnych pacjenta należy podchodzić z dużą ostrożnością.
- Po zakończeniu terapii członek powinien mieć na uwadze możliwość dalszego oddziaływania mechanizmów przeniesienia i przeciwprzeniesienia, i z rozwagą podchodzić do wszelkich kontaktów towarzyskich.
- Nie powinno mieć miejsca żadne wynikające z zależnej pozycji pacjenta nadużycie o charakterze psychologicznym, seksualnym, emocjonalnym, politycznym, religijnym, społecznym ani finansowym, nawet gdyby pacjent sam wyrażał chęć zaangażowania się w działania mogące prowadzić do nadużycia jego zależnej pozycji. Na przykład, członek nie powinien wchodzić z żadnym pacjentem w relację natury seksualnej.
- Członek nie powinien kontynuować praktyki analitycznej w przypadku poważnego lub długotrwałego pogorszenia funkcjonowania z powodu:
(a) picia alkoholu lub zażywania narkotyków, lub
(b) schorzenia natury fizycznej lub psychicznej, ograniczającego zdolność do prowadzenia praktyki z odpowiednim rozeznaniem i kompetencją.
W takiej sytuacji członek powinien zadbać o odpowiednie skierowanie swoich pacjentów do innych terapeutów oraz skorzystać ze stosownej profesjonalnej i/lub psychoterapeutycznej pomocy.
- Jeżeli członek zostanie uznany za winnego poważnego przestępstwa albo zostanie na jego niekorzyść wydane orzeczenie jakiejś organizacji zawodowej lub organu certyfikującego w kraju, w którym mieszka lub pracuje, jego obowiązkiem jest powiadomienie o tym Przewodniczącego Stowarzyszenia i zapoznanie go z istotnymi faktami.
- W uzasadnionych przypadkach członkowie powinni na temat pacjentów zasięgać opinii lekarzy i psychiatrów. Opiekę medyczną nad pacjentem powinna sprawować osoba o odpowiednich kwalifikacjach medycznych.
Poufność
- W relacji terapeutycznej niezbędne jest przestrzeganie zasady poufności i gdy pojawia się konflikt interesów, obowiązkiem członka jest zadbanie przede wszystkim o dobro pacjenta. Jeśli zostaną o to poproszeni, członkowie są zobowiązani do ujawnienia wszelkich ograniczeń zasady poufności i wszelkich okoliczności, w których może ona zostać złamana w kontaktach z określoną stroną trzecią.
- Poufność oraz zapewnienie pacjentom anonimowości mają zasadnicze znaczenie. Szczególną uwagę należy zwrócić zarówno na publikację materiałów klinicznych, jak i na ich prezentację podczas seminariów klinicznych, zwłaszcza jeśli chodzi o pacjentów będących aktualnie w terapii. Gdy brana jest pod uwagę jakakolwiek forma publikacji materiałów dotyczących pacjenta, członek jest zobowiązany zadbać o jego interesy i anonimowość oraz gdy tylko jest to możliwe, uzyskać jego zgodę. Należy też dbać o dyskrecję w przypadku korzystania z wszelkich konsultacji fachowych.
- Jeżeli członek pragnie uczestniczyć w jakimkolwiek projekcie badawczym, który wiąże się z wykorzystaniem materiałów dotyczących pacjenta, powinien stosować się do tych samych zasad, co w punkcie 6 powyżej. Członek ma obowiązek wyjaśnić pacjentowi charakter, cel i warunki wszelkich badań dotyczących pacjenta oraz zapewnić uzyskanie przed ich rozpoczęciem jego świadomej i weryfikowalnej zgody.
- Członek nie powinien bez zgody pacjenta dokonywać żadnych nagrań audiowizualnych sesji pacjenta, ani uciekać się do jego obserwacji przez lustro weneckie czy też zezwalać na takową.
- Członek powinien uzyskać zgodę pacjenta w razie potrzeby przeprowadzenia rozmowy na jego temat z innym specjalistą, takim jak superwizor lub psychiatra. W pewnych okolicznościach konieczne mogą być wyjątki od tej zasady, na przykład wtedy, gdy:
(a) prawdopodobne wydaje się użycie przez pacjenta przemocy wobec siebie samego, członka albo osób trzecich, lub
(b) trzeba zająć się pacjentem, który przechodzi epizod psychotyczny lub musi być hospitalizowany.
Wszystkie tego rodzaju wyjątki powinny być starannie rozważone i o ile to możliwe, skonsultowane z kolegami po fachu. Członkowie powinni być gotowi wykazać, że uczynienie danego wyjątku jest uzasadnione.
- Członkowie powinni zawsze dbać o dyskrecję w sprawach swoich pacjentów, np. nie powinni o nich swobodnie rozmawiać z osobami trzecimi.
- Członkowie i stażyści mogą być zwolnieni z zasady poufności w sytuacjach, gdy wymaga tego polskie prawo.
III REKLAMA I KORZYSTANIE Z MEDIÓW
- Członkowie powinni w sposób precyzyjny przedstawiać swoje kwalifikacje, wykształcenie, wyszkolenie i doświadczenie związane z wykonywanym przez siebie zawodem.
- Członkowie mogą reklamować swoje usługi, jednak reklama powinna ograniczać się do podania swojego imienia i nazwiska, adresu, kwalifikacji i rodzaju oferowanej terapii. Informacje te powinny mieć charakter opisowy, a nie wartościujący.
- Korzystanie z mediów nie powinno w jakikolwiek sposób narażać na szwank reputacji Stowarzyszenia ani profesji.
IV ZOBOWIĄZANIA WOBEC KOLEGÓW PO FACHU I RELACJE Z NIMI
- Członek nie powinien na gruncie zawodowym ani towarzyskim mówić źle o koledze ani grupie kolegów po fachu. Nie powinien też przedstawiać kolegi ani grupy kolegów po fachu w fałszywym świetle w oczach aktualnego lub potencjalnego pacjenta oraz opinii publicznej. Celowe szerzenie nieprawdy o koledze po fachu jest nieetyczne. Krytyka wobec kolegów po fachu może być potrzebna, ale należy ją wyrażać w sposób rozważny i prawdomówny, z wyraźnym rozróżnieniem opinii i faktów.
- Członek nie powinien wchodzić w dlugofalową relację analityczną/psychoterapeutyczną z pacjentem, który aktualnie spotyka się z kolegą po fachu członka, chyba że dzieje się to za wiedzą i zgodą tego kolegi po fachu.
- Składając publiczne oświadczenia lub podejmując publiczne zobowiązania, członek ma obowiązek jasnego określenia, czy czyni to we własnym imieniu, czy w imieniu Stowarzyszenia.
- Członkowie są zobowiązani do powstrzymywania się od wszelkich zachowań i komentarzy, które mogłyby działać na szkodę kolegów po fachu, Stowarzyszenia lub profesji. Od członków oczekuje się podjęcia odpowiednich działań w odniesieniu do zachowania kolegi po fachu, które jest lub może być szkodliwe dla pacjenta, innych kolegów po fachu, Stowarzyszenia lub profesji.
- Analityk dokonujący publikacji lub prezentacji przebiegu własnej pracy powinien uczciwie uznać zasługi i wkład innych analityków. Dopuszczanie się plagiatu poprzez przypisywanie sobie wyników pracy innych jest surowo zabronione zarówno w publikacjach, jak i prezentacjach.
V RELACJE CZŁONKÓW Z SUPERWIZANTAMI
Członek powinien dopilnować, aby osoby pracujące pod jego bezpośrednią superwizją znały niniejszy Kodeks Etyczny i przestrzegały go, a także aby nie przekraczały swoich kompetencji. Członek superwizujący powinien szanować zasady uczciwości, na jakich oparta jest relacja z superwizantem, i nie powinien wykorzystywać swojego autorytetu do wchodzenia w relacje natury seksualnej lub finansowej z kimś, kogo ma uczyć i oceniać, komu ma zaliczać egzaminy lub opiniować ich zaliczenie.
VI DOSKONALENIE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
- Kształcenie ustawiczne.
Ogólnie rzecz biorąc, członkowie są zobowiązani do doskonalenia zdolności kompetentnego wykonywania zawodu i do podejmowania niezbędnych po temu kroków. Obejmuje to zwłaszcza śledzenie na bieżąco klinicznych i teoretycznych dokonań w naszej dziedzinie. W szczególności oczekuje się, że każdy członek będzie angażował się w indywidualny program regularnych szkoleń zawodowych, obejmujący superwizję, udział w jungowskich grupach czytelniczych i dyskusyjnych oraz uczestnictwo w dotyczących wykonywanej profesji seminariach i wykładach. Zasadniczo chodzi tu o w miarę częsty udział w dyskusjach z innymi, zazwyczaj bardziej doświadczonymi analitykami, podczas których omawiany jest przebieg pracy z klientami i napotykane w niej problemy. Do spełnienia tego wymogu nie wystarczy sama indywidualna lektura ani zgłębianie teorii. Taki poświęcony sprawom technicznym kontakt z kolegami po fachu sprzyja unikaniu nieuświadomionych ograniczeń związanych z zasobem wiedzy i przebiegiem praktyki analityka.
- Zdrowie fizyczne i psychiczne.
Członkowie są zobowiązani do dbania o własne fizyczne i psychiczne zdrowie – dla własnego dobra, jak również w celu zapewnienia pacjentom jak najlepszych usług.
VII OBOWIĄZEK ZGŁASZANIA SPRAW KOMISJI ETYKI I STAWIANIA SIĘ PRZED NIĄ
- Obowiązkiem członka jest zgłaszanie Przewodniczącemu Stowarzyszenia swojego nieprofesjonalnego zachowania. Takie samodzielne zgłoszenie samo w sobie nie zwalnia członka z odpowiedzialności za popełnione przewinienie, ani też nie zapobiega podjęciu odpowiednich działań dyscyplinarnych przez Komisję Etyki SAJ (zwaną dalej „KE”).
- Jeśli dany członek jest zaniepokojony nieetycznym zachowaniem kolegi po fachu (a niepokój ten opiera się na uzasadnionych przesłankach), powinien najpierw spotkać się z tą osobą i spróbować wyrazić swój niepokój dotyczący jej zachowania. Jeżeli nie jest w stanie zrobić tego osobiście i/lub pragnie zachować poufność, może skontaktować się z Przewodniczącym KE. Jeśli wspomniany kolega po fachu odmawia spotkania się, wypiera się popełnionych nadużyć lub mimo spotkania z rzeczonym członkiem kontynuuje swoje naganne zachowanie, obowiązkiem członka jest powiadomienie o tym Przewodniczącego KE.
- Organy Stowarzyszenia zaangażowane w rozpatrywanie skarg to Walne Zgromadzenie SAJ i Komisja Etyki SAJ.
- Każdy może wnieść przeciwko członkowi SAJ skargę dotyczącą naruszenia niniejszego Kodeksu Etycznego lub innego rodzaju nieetycznego zachowania. Można ją wnieść na piśmie na ręce Przewodniczącego KE. Jeśli skarga dotyczy samego Przewodniczącego KE, zostaje on wyłączony z jej rozpatrywania i rozpatruje ją inny członek KE. KE zwykłą większością głosów dokonuje wtedy wyboru tymczasowego Przewodniczącego KE, który ustępuje z tej funkcji po wydaniu orzeczenia w sprawie przedmiotowej skargi.
- Przewodniczący KE zwraca się do osoby wnoszącej skargę z prośbą o pisemną zgodę, aby osoba, przeciw której wnoszona jest skarga, mogła zostać o niej poinformowana, a także aby w zakresie uzasadnionym przedmiotową skargą mogła ujawnić Komisji Etyki poufne fakty oraz dostarczyć takie materiały, jak swoje osobiste notatki, dokumentację, sprawozdania superwizyjne, prywatną korespondencję, korespondencję e-mailową itd.
- KE rozpatruje skargę podczas zebrania zwołanego w najbliższym możliwym terminie, lecz nie później niż w ciągu 60 dni od daty jej otrzymania. KE wzywa analityka, którego nieprofesjonalne zachowanie było przedmiotem wniesionej skargi, do ustosunkowania się do niej co najmniej 14 dni przed terminem tego zebrania. Zarówno osoba wnosząca skargę, jak i ta, przeciw której skarga została wniesiona, mają prawo do jej skomentowania. Jeśli nie zrobią tego osobiście, mają prawo zrobić to w formie pisemnej. Jeśli zostanie to uznane za stosowne i obie strony wyrażą na to zgodę, KE może zorganizować spotkanie między osobą wnoszącą skargę a tą, przeciw której skarga została wniesiona. KE będzie podczas takiego spotkania pełnić rolę facylitatora i mediatora.
- Osoba wnosząca skargę oraz ta, przeciw której skarga została wniesiona, mają prawo wnioskować o wykluczenie dowolnego członka KE z procedury rozpatrywania skargi. Wniosek taki powinien być rzeczowo objaśniony, odpowiednio uzasadniony i przedłożony KE na piśmie. KE decyduje o wykluczeniu rzeczonego członka większością głosów spośród pozostałych członków KE. Jeżeli skarga została wniesiona przeciwko któremuś z członków KE, zostaje on automatycznie wyłączony z procedury jej rozpatrywania.
- Jeżeli ze skargi nie wynika jasno, czego dotyczy i przeciw komu została wniesiona, KE może podjąć decyzję, aby jej nie rozpatrywać.
- KE powinna podczas zebrania zapoznać się ze skargą i w oparciu o stwierdzone fakty zadecydować o dalszym toku jej rozpatrywania.
- W ramach swoich kompetencji KE może w szczególności zalecić Walnemu Zgromadzeniu jedną lub więcej z następujących procedur:
- a) powiadomienie, że sprawa została rozpatrzona i nie stwierdzono faktu niewłaściwego zachowania ze strony członka SAJ,
- b) upomnienie członka SAJ wraz z wyjaśnieniem, które zasady Kodeksu Etycznego zostały naruszone,
- c) nałożenie obowiązku przeprosin,
- d) nałożenie na członka SAJ, przeciwko któremu wniesiona została skarga, obowiązku poddania się superwizji u zaaprobowanego, doświadczonego kolegi po fachu. Wybór superwizora oraz podjęcie decyzji o czasie trwania i częstotliwości superwizji powinny mieć miejsce na posiedzeniu KE SAJ,
- e) nałożenie na członka SAJ, przeciwko któremu wniesiona została skarga, obowiązku podjęcia psychoterapii u zaaprobowanego, doświadczonego kolegi po fachu albo poddania się zaaprobowanemu przez KE SAJ, niezależnemu badaniu i leczeniu lekarskiemu lub psychologicznemu,
- f) wydalenie członka ze Stowarzyszenia przez Walne Zgromadzenie ze względu na ciężar wykroczenia popełnionego przez członka SAJ.
- W przypadkach od a) do e) poprzedniego punktu Przewodniczący Komisji Etyki przedstawia osobie wnoszącej skargę, osobie, przeciw której skarga została wniesiona oraz Przewodniczącemu SAJ należycie uzasadnione orzeczenie. Osoba przeciw której wniesiono skargę może odwołać się od orzeczenia KE do Walnego Zgromadzenia. Odwołanie takie należy dostarczyć Walnemu Zgromadzeniu na piśmie. W przeciwnym wypadku osoba, przeciw której wniesiona została skarga, zobowiązana jest do bezzwłocznego zastosowania się do orzeczenia.
- Jeżeli Komisja Etyki orzeknie o wydaleniu członka SAJ lub jeśli osoba, przeciw której wniesiono skargę, nie zastosuje się do orzeczenia, Przewodniczący KE zaleca Walnemu Zgromadzeniu SAJ wydalenie członka. Zarząd SAJ jest zobowiązany na mocy statutu SAJ do bezzwłocznego zwołania i koordynowania Walnego Zgromadzenia, które podejmie decyzję w powyższej sprawie.
- Wydalenie członka SAJ może nastąpić w przypadku zachowania stanowiącego rażące naruszenie Kodeksu Etycznego SAJ lub w przypadku poważnego nadszarpnięcia reputacji SAJ.
- Wydalenie członka SAJ następuje większością dwóch trzecich głosów Walnego Zgromadzenia. Przewodniczący SAJ powiadamia o takiej decyzji osobę wnoszącą skargę oraz tę, przeciwko której skarga została wniesiona. Decyzja o wydaleniu wchodzi w życie z chwilą powiadomienia osoby, której ona dotyczy.
- Jeżeli skarga zostanie uznana za uzasadnioną, Walne Zgromadzenie SAJ ma prawo poinformować o niej oraz o wynikach jej rozpatrzenia inne stowarzyszenia zawodowe, których członkiem ze względu na swoją profesję lub kwalifikacje jest osoba będąca przedmiotem skargi. Po wydaleniu członka SAJ Zarząd Stowarzyszenia zgłasza ten fakt IAAP. Jeśli pozbawienie członkostwa w SAJ osoby, przeciw której wniesiono skargę z powodu jej nieprofesjonalnego zachowania, nastąpi przed zakończeniem rozpatrywania skargi, nie ma to żadnego wpływu na przebieg procedury rozpatrywania. Jeżeli osoba, która wniosła skargę, jej nie wycofa, Walne Zgromadzenie będzie kontynuowało rozpatrywanie skargi nawet wtedy, gdy analityk będący jej przedmiotem nie będzie już członkiem SAJ.
- Rezygnacja z członkostwa w SAJ osoby, przeciwko której wniesiono skargę dotyczącą etyki, sama w sobie nie zapobiega doprowadzeniu do końca procedury rozpatrywania skargi.
- Przebieg procedury rozpatrywania skargi powinien pozostać poufny, a tożsamość osoby, przeciwko której wniesiono skargę, powinna być ujawniana wyłącznie zgodnie z procedurami, o których mowa w pkt. 12 i 15, lub w sytuacjach określonych w prawie Rzeczypospolitej Polskiej.
VIII PRZEGLĄD I AKTUALIZACJA
Aby niniejszy Kodeks Etyczny jak najlepiej spełniał potrzeby pacjentów, Stowarzyszenia i profesji, Stowarzyszenie powinno okresowo dokonywać jego przeglądu i aktualizacji.
This post is also available in: English