Kodeks dobrych praktyk Superwizora Stowarzyszenia Analityków Jungowskich

2024.11 – projekt wersja 0.4

Superwizja Indywidualna

Superwizor powinien:

  1. Prowadzić superwizję w nurcie psychologii analitycznej.
  2. Dbać o należyty poziom superwizji oraz jej zgodność z wszelkimi standardami psychoterapii obowiązującymi aktualnie w Polsce.
  3. Dbać oraz sprawdzać poziom wiedzy superwizanta w zakresie wszelkich standardów psychoterapii obowiązujących aktualnie w Polsce, oraz najwyższych standardów obowiązujących w nurcie psychologii analitycznej.
  4. Sprawdzać wiedzę superwizanta na każdym etapie procesu terapeutycznego odnośnie do m.in.:
    • zasad zawierania kontraktu terapeutycznego;
    • zasad etyki w tym zasady zachowania poufności;
    • zasad odsyłania superwizowanego pacjenta/klienta/analizanta (p/k/a) na konsultację psychiatryczną w przypadku wystąpienia poważnych zaburzeń zagrażających zdrowiu i życiu klienta;
    • zasad pobierania płatności za świadczoną psychoterapię;
  1. Superwizor powinien uwrażliwiać superwizanta na temat różnic prowadzenia terapii „na żywo w gabinecie” oraz terapii „on-line”; obowiązkiem superwizora jest posiadanie i praktyczne wykorzystywanie w procesie superwizji aktualnej wiedzy w powyższym temacie.
  2. Wystawiać rzetelną opinię na temat postępów osoby superwizowanej ze szczególnym uwzględnieniem:
    • wiedzy teoretycznej superwizanta;
    • praktyki klinicznej superwizanta;
    • rozumienia dynamiki przeniesienia i przeciwprzeniesienia;
    • utrzymywania granic analitycznych;
    • rozumienia i interpretacji materiału symbolicznego;
    • zdolności/możliwości superwizanta do korzystania z superwizji indywidualnej oraz grupowej;
    • świadomości zagadnień etycznych;
    • zdolność do symbolizowania
    • zdolność do utrzymywania postawy analitycznej
    • rozumienie dobra pacjenta
    • zarówno mocnych stron kandydata, jak i słabych stron wymagających dalszego rozwoju
  1. Jeśli osoba superwizowana jest osobą szkolącą się w Stowarzyszeniu Analityków Jungowskich superwizor powinien wymagać odbycia przez tę osobę stażu klinicznego w placówce zgodnie ze standardami przyjętymi przez Stowarzyszenie Analityków Jungowskich.
  2. W sytuacji, gdy superwizant zmienia superwizora, nowy superwizor ma prawo:
    • za zgodą superwizanta skontaktować się z dotychczasowym w celu poznania jego opinii na temat zakończonego procesu.
    • Za zgodą superwizanta poprosić o przesłanie ostatniej opinii superwizora
  1. Superwizor powinien umieć rozpoznawać własne obrony oraz obrony superwizanta w ich procesie i stosownie do tego reagować. W przypadku przeżywanych trudności jest zobowiązany do omówienia tego procesu z własnym superwizorem.
  2. Superwizor powinien poddawać swoją pracę regularnej superwizji.
  3. Superwizor na początku procesu powinien przedstawić superwizantowi kontrakt superwizyjny. Superwizor modeluje poprzez setting superwizyjny setting analityczny superwizanta w relacji z p/k/a.
  4. W przypadku prowadzenia dłuższego (np. kilkuletniego) procesu superwizyjnego, superwizor powinien co jakiś czas np. raz na rok wprowadzać rozmowy podsumowujące dotychczasowy proces z superwizantem.
  5. Superwizja szkoleniowa jest procesem dotyczącym osoby o statusie psychotepeuta w szkoleniu, pracującej z p/k/a zgodnie z zasadami psychologii analitycznej i tylko taki rodzaj superwizji podlega wliczeniu w liczbę godzin wymaganej superwizji szkoleniowej.
  6. Wszelkie formy płatnej współpracy między superwizorami a kursantami SAJ mogą dotyczyć wyłącznie rozwoju w zakresie ścieżki szkoleniowej i zawodu psychoterapeuty/psychoanalityka. Wszelkie tego typu formy współpracy wyłączają tego superwizora z możliwości pełnienia wobec danego kursanta roli egzaminatora bądź analityka szkoleniowego.
  7. Superwizor powinien zapewnić w trakcie superwizji warunki jak najbardziej sprzyjające jej celom oraz odnosić się z szacunkiem do superwizanta. Nie powinien nadużywać swojego autorytetu i wiedzy do rozgrywania własnych korzyści materialnych i emocjonalnych”
  8. Superwizor powinien wystawiać rekomendacje do procesu certyfikacji kandydatom nie tylko na podstawie spełnienia kryteriów formalnych, ale wyłącznie wówczas, gdy może z pełną odpowiedzialnością zaświadczyć o gotowości kandydata do zostania samodzielnym, certyfikowanym psychoterapeutą.
  9. Superwizor powinien zachować poufność oraz granice analityczne wobec osób szkolących się oraz postronnych odnośnie informacji, w których posiadanie wszedł poprzez kontakt zawodowy i towarzyski, w szczególności prywatnych, dotyczących innych analityków oraz innych osób szkolących się, w szczególności wówczas, gdy mogłoby to wpłynąć na proces analityczny innych osób.

Superwizor ma prawo:

  1. Odmówić superwizji na każdym etapie, szczególnie w przypadku łamania przez superwizanta zasad etyki lub innych wyżej wymienionych zasad.
  2. Wystawić negatywną opinię superwizantowi, jeśli superwizant nie stosuje się do jego wskazówek
  3. Odmówić superwizji, jeśli superwizant opuszcza umówione terminy superwizji.
  4. W uzasadnionych przypadkach odmówić superwizji on-line.
  5. Odmówić superwizji jeśli superwizant jest osobą szkolącą się w Stowarzyszeniu Analityków Jungowskich i odmawia lub nadmiernie zwleka z odbyciem stażu klinicznego w placówce zgodnie ze standardami przyjętymi przez Stowarzyszenie Analityków Jungowskich.

Superwizor nie może:

  1. Superwizor nie może przyjąć pod superwizję swojego analizanta, niezależnie od tego, czy jest to analizant obecny, czy analiza zakończyła się.
  2. Superwizor nie może superwizować osób, które zna prywatnie lub z którymi pozostaje w jakiejkolwiek relacji pozaszkoleniowej.
  3. Superwizor nie może superwizować członków własnej rodziny.
  4. Odmówić wystawienia opinii na zakończenia procesu superwizji, jeżeli superwizja nie została przerwa na żądanie superwizanta.
  5. Superwizor nie może wystawić rekomendacji do procesu certyfikacyjnego kandydata, który nie spełnił wszystkich wymogów szkolenia SAJ/PTPA (włącznie z koniecznością prowadzenia psychoterapii w odpowiednim wymiarze przez co najmniej 2 lata od czasu ukończenia kursu), nawet jeżeli kandydat planuje certyfikować się w innym stowarzyszeniu.

Superwizja Grupowa

W przypadku Superwizji Grupowej obowiązują wszystkie powyższe zasady, a także następujące:

Superwizor powinien:

  1. Dbać o dostosowanie poziomu prezentowanych przypadków do poziomu grupy superwizyjnej.
  2. Dbać o to, aby każdy uczestnik grupy superwizyjnej miał zapewniony taki sam czas na przedstawianie przypadku poddawanego pod superwizję w ramach jednego spotkania superwizyjnego.
  3. Poinformować na początku spotkania superwizyjnego o planie spotkania i jego długości.
  4. Czuwać nad dynamiką grupy superwizyjnej w takim zakresie, aby reagować na wszelkie próby naruszeń lub wzajemnych ataków uczestników w imię zasady „jeśli masz uwagę krytyczną co do pracy osoby poddającej swój proces pod superwizję grupową, zgłaszaj go tak, jak sam byś chciał usłyszeć komentarz do swojej pracy”.
  5. Dbać o poszanowanie godności wszystkich uczestników grupy superwizyjnej oraz pacjentów poddawanych pod superwizję.
  6. Dbać o zasadę anonimizacji pacjenta zgłaszanego pod superwizję.
  7. W procesie grupowej superwizji superwizor powinien stosować przyjęte standardy analityczne wyrażające się w tej sytuacji do zachęcania uczestników do odwoływania się do własnych skojarzeń, swobodnie płynącej uwagi oraz dyskusji, tworząc w ten sposób przestrzeń do „grupowego śnienia” zamiast formułowania przez nich „prawd ostatecznych” na temat przedstawianego przypadku.
  8. Superwizor w superwizji grupowej powinien odwoływać się pod podstawowych pryncypiów jungowskich, w tym do nieświadomości zbiorowej, która koresponduje z pojęciem matrycy podstawowej Foulklesa zakładającej występowanie w grupie procesu równoległego do nieświadomego procesu zachodzącego w relacji terapeutycznej.
  9. Superwizor w trakcie grupowej superwizji powinien wykorzystywać swoją wiedzę i umiejętności do zapewnienia poczucia bezpieczeństwa wszystkich członków, szczególnie zwracając uwagę na to, by superwizowana osoba nie weszła w rolę „grupowego pacjenta”, a pozostałe osoby stały się „grupowym terapeutą” dla niego.

Superwizor ma prawo:

  1. Przerwać superwizję w przypadku, gdy uczestnicy nie stosują się do zgłaszanych przez niego uwag.
  2. Odmówić superwizji przypadku, który w sposób ewidentny narusza zasady etyki lub owiązującego w Polsce prawa odnośnie do prowadzenia psychoterapii.
  3. Odmówić superwizji przypadku, który nie jest prowadzony zgodnie z zasadami psychologii analitycznej (np. w innej modalności);
  4. Wymagać przedstawienia przypadku w określony i oczekiwany przez siebie sposób, według schematu dostarczonego wcześniej grupie superwizyjnej.
  5. Wykluczyć z superwizji grupowego uczestnika, który pomimo przynajmniej jednokrotnego wcześniejszego upomnienia nie zastosował się do niego.
  6. Wykluczyć z superwizji grupowej uczestnika, który spóźnił się powyżej 15 minut na termin superwizji grupowej.
  7. W sytuacji rozgrywania zachowań nieświadomych przez grupę w postaci nietrzymania ram superwizyjnych superwizor powinien zachęcić grupę do próby refleksji nad tym w kontekście procesu równoległego zachodzącego do procesu terapeutycznego lub procesów zachodzących w wewnątrz psychicznym świecie pacjenta.
  8. Poprosić swojego aktualnego lub przeszłego analizanta o nie-uczestnictwo w prowadzonej przez niego superwizji grupowej w przypadku, gdy zdaniem superwizora wymaga tego dobro analizanta, grupy lub własne.

Superwizor nie może:

  1. Wywierać presji na jakiegokolwiek uczestnika superwizji grupowej zmierzającej do przedstawienia przez daną osobę przypadku podczas superwizji.
  2. Wykluczyć uczestnika superwizji grupowej z superwizji bez przynajmniej jednego wcześniejszego upomnienia tego uczestnika.