W 1913 roku, po rozstaniu z ruchem psychoanalitycznym, Jung zaczął używać terminu „psychologia analityczna” na określenie czegoś, co nazywał nową nauką psychologiczną, która – jego zdaniem – wywodziła się z psychoanalizy. W okresie późniejszym, gdy utwierdził już swoją teorię, odwoływał się często do „metody psychoanalitycznej” Freuda i do „psychologii indywidualnej” Adlera, woląc nazywać swoje własne podejście „psychologią analityczną”, przez co rozumiał zarówno ogólną koncepcję obejmującą obie poprzednie, jak i inne, pokrewne podejścia.
W początkowym okresie badań analitycznych, na przełomie wieków, Bleuler sugerował używanie terminu psychologia głębi w celu wskazania, iż dziedzina ta zajmuje się głębszymi obszarami psychiki, tj. nieświadomością. Jednakże Jung uznał ten termin za ograniczający, ponieważ, mimo wszystko, uważał swoją metodę za symboliczną i zajmującą się zarówno świadomością, jak i nieświadomością. Termin Wolffa – „psychologia kompleksu” – nie jest obecnie używany, ponieważ kładł on nacisk na ograniczony, choć podstawowy, fragment koncepcji Junga.
Jung zawsze utrzymywał, że jego psychologia jest nauką empiryczną. Dlatego będąca dziś w powszechnym użyciu psychologia analityczna korzysta zarówno z teorii, pism i badań, jak i praktycznych doświadczeń psychoterapeutycznych. Międzynarodowe zawodowe stowarzyszenie analityków jungowskich nosi nazwę Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Analitycznej.
Wypowiedzi Junga na termat teorii i metody psychologii analitycznej zostały zebrane i są obecnie dostępne w dwudziestu tomach Collected Works oraz w oddzielnych zbiorach korespondencji, wspomnień, wywiadów i prac biograficznych. Krótka definicja lub streszczenie każdej z głównych idei czy pojęć została wydana jako część Psychological Types w 1921 roku. Definiowała ona: 1) energię psychiczną, mającą według Junga swe źródło w instynktach, które zresztą były z nią często porównywane i rządzone przez te same reguły, z tym tylko wyjątkiem, że energia psychiczna oprócz źródła ma także i cel; 2) nieświadomość – uważana za komplementarną wobec świadomości; zarówno świadomość, jak i nieświadomość funkcjonują jako magazyny minionych przeżyć indywidualnych i uniwersalnych obrazów; nieświadomość wpływa na sposób komunikowania się ze świadomością; kompleksy, świadome postawy, działania, decyzje i marzenia senne, a także przypadki choroby, ujawniają utajone wyobrażenia, które motywują jednostkę i stanowią podłoże jej funkcjonowania; 3) ludzka psychika składa się z archetypowych reprezentacji określanych jako persona, cień, anima, animus, stary mędrzec, wielka matka i jaźń; 4) indywiduację – to proces, który w ciągu życia jednostki prowadzi do scalenia jej osobowości i który staje się wyrazem fundamentalnej pełni człowieka. Są to zasadnicze tezy, na podstawie których rozwinęła się psychoterapia hermeneutyczna i syntetyczna jako przeciwieństwo podejścia redukcjonistycznego.
Jung bardzo intensywnie zajmował się także psychologią religii. W różnych okresach swego życia interesował się również zjawiskami paranormalnymi, typologią, alchemią i innymi szeroko rozpowszechnionymi zjawiskami kulturowymi. Stąd psychologia analityczna stała się terminem o szerokim zastosowaniu i dużym znaczeniu.
– „Krytyczny słownik analizy jungowskiej”, A. Samuels, B. Shorter, F. Plaut, s. 163-165